Książki na temat chrześcijaństwa Bliskiego Wschodu

autor: Sylwia Hazboun
Książki na temat chrześcijaństwa Bliskiego Wschodu

Uwielbiam czytać! Każda kolejna książka jest dla mnie jak nowy świat, do którego można wejść, oderwać się od codzienności i poznać coś nowego. Na mojej liście książek do przeczytania najwięcej jest jednak pozycji dotyczących chrześcijaństwa Bliskiego Wschodu – jego początków, historii i współczesności.

Uwielbiam zatapiać się w świecie wczesnochrześcijańskiej myśli gdzieś z egipskiej pustyni czy wkraść się do klasztorów Góry Athos, by poczytać o Modlitwie Serca. Fascynujący jest również współczesny świat chrześcijan Bliskiego Wschodu – i nie myślę tutaj tylko o Palestynie, ale o całym świecie wczesnochrześcijańskim od Armenii na północy po Etiopię na południu. Jeśli szukasz w tym temacie poleceń książkowych, zapraszam! Niniejszą stronę będę aktualizować o kolejne książki.

Polecam nagoręcej

Wejdź do świata chrześcijaństwa Wschodu

Jerozolima. Nowa biografia starego miasta

Jerozolima, Ziemia Święta, życie codzienne, historia
Matthew Teller

Jerozolima zasługiwała na książkę taką jak ta. Jerozolima, której prawdziwa głębia nie kryje się w ciekawostkach archeologicznych, lecz w ludziach, którzy tworzyli i nadal tworzą jej historię. To lektura pełna przemyśleń, ożywiona  barwnymi opisami uliczek i zakamarków. To książka napisana z szacunkiem do wszystkich mieszkańców Świętego Miasta i z szacunkiem do wiar, które wyznają zarówno oni jak i rzesze pielgrzymów.

Szkoła modlitwy wschodnich Ojców Kościoła. Filokalia

modlitwa serca, historia myśli chrześcijaństwa Wschodu, Ojcowie Pustyni
ks. Józef Naumowicz

Przepiękna lektura na temat Modlitwy Jezusowej i całej głębi, która stoi za tą prostą, krótką modlitwą. Dzięki tej książce dowiesz się, jak rozwijała się Modlitwa Jezusowa od czasów pierwszych Pustelników i Ojców Kościoła przez wieki.
Zdziwisz się, jak ogromne duchowe bogactwo rozwijało się na bliskowschodnich pustyniach!

Z historii wczesnego chrześcijaństwa

wczesne chrześcijaństwo
ks. Marek Starowieyski

Jeśli szukasz książki, która w ciekawy i rzetelny sposób przedstawi Ci kluczowe aspekty historii pierwszych wieków chrześcijaństwa, koniecznie sięgnij po tę lekturę! Poznasz w niej postawy kształtowania się pierwszych wspólnot, kształtowanie się kanonu Pisma Świętego, historię o pierwszych pustelnikach, historię prześladowań chrześcijan - gorąco polecam!

Ze Świętej Góry

wczesne chrześcijaństwo, współczesne chrześcijaństwo Bliskiego Wschodu
William Dalrymple

Jeśli interesuje Cię świat pierwszych chrześcijan oraz to, jak wygląda współcześnie życie chrześcijan w tych samych miejscach, nie możesz nie przeczytać tej książki!
Książka jest relacją z wyprawy autora śladami wczesnochrześcijańskiego kronikarza Jana Moschosa. Odwiedzisz w niej Górę Atos, Turcję, Syrię, Palestynę i Egipt. Poznasz świat pierwszych chrześcijan przez pryzmat współczesności.

Bracia krwi

współczesna historia Ziemi Świętej, konflikt izraelsko-palestyński, stanowisko Kościoła dotyczące konfliktu
Elias Chacour, David Hazard

Książka jest osobistą opowieścią ks. Eliasza Chacoura, palestyńskiego duchownego z Galilei. W książce opowiada o swoich latach młodości naznaczonych powstającym konfliktem izraelsko-palestyńskim. Poznając kolejne historie z życia autora wyruszamy w niezwykłą drogę, której motywem przewodnim jest pragnienie sprawiedliwości, równości i pojednania.

Nasi bracia chrześcijanie Wschodu

historia chrześcijaństwa, chrześcijańskie obrządki Wschodu
ks. Marek Starowieyski

Tu Was zaskoczę, bo nawet w tej książce troszkę maczałam palce 🙂 A dokładniej w jej mapach, oczywiście w konsultacji z autorem. Nie to jednak jest powodem, dla której ją polecam. Przede wszystkim to najlepsza lektura na polskim rynku dla tych, którzy chcą poznać i usystematyzować sobie świat chrześcijańskich obrządków Wschodu. Często na swoim blogu wspominam o maronitach, koptach czy chaldejczykach (i wielu innych). Skąd się w ogóle wzięli? Jak się modlą? Zasadniczo ich historia jest trochę zagmatwana, jednak autor zrobił wszystko, aby opisać ją przystępnie. Książka ta, choć rzetelna, nie jest jednak ciężką lekturą naukową, co jest jej ogromnym plusem.

Nowa Filokalia - Droga do modlitwy serca

modlitwa serca, historia myśli chrześcijaństwa Wschodu, Ojcowie Pustyni
ks. Józef Naumowicz

Nie znajduję słów, aby wyrazić, jak fantastyczna jest ta książka. Dla mnie największym odkryciem była głębia, jaka stoi za jedną, krótką modlitwą: "Panie Jezu Chryste, zmiłuj się nade mną". 7 słów i całe wieki rozważań, rozmyślań, modlitw. Tylko po to, aby dojść do wniosku, że wystarczy tak niewiele, by doprowadzić serce do modlitwy nieustannej. Jeśli szukasz lektury na temat modlitwy, a jednocześnie interesuje Cię myśl chrześcijańskiego Wschodu - to książka dla Ciebie!

Polecam

Disciplina arcani w chrześcijaństwie

wczesne chrześcijaństwo, wtajemniczenie
red. Wojciech Gajewski, Bogusław Górka

Ta książka zarysowała mi fascynujący obraz pojęcia wtajemniczenia w chrześcijaństwo, jakie miało miejsce w początkach chrześcijaństwa i którego ślady możemy w naszej wierze znaleźć do dziś. Przyzwyczajeni jesteśmy przecież, że - przynajmniej w Polsce - chrześcijaństwo jest bardzo powszechne i wręcz "domyślne". W Disciplina arcani dowiesz się jednak, że to wiara przemiany serca, która nie do końca łączy się z upaństwowieniem. Bardziej łączy się z wtajemniczeniem, które jest z nią w pewien sposób zrośnięte. Piękna, cudowna lektura.

Ziarno i krew

współczesne chrześcijaństwo
Dariusz Rosiak

To nie jest łatwa książka dla każdego, komu los chrześcijan Bliskiego Wschodu leży na sercu. Przede wszystkim dlatego, że opisuje, jak trudna jest ich sytuacja i jak ciężko jest w obliczu masowej migracji chrześcijan z Bliskiego Wschodu zachować skrawki nadziei. Książka napisana jest w formie reportażu z podróży i słychać w niej również głos chrześcijan już mieszkających na emigracji. Kapie z niej wręcz duma, jaką noszą w sercu ci, którzy jednak decydują się tam zostać. Książka troszkę przygnębia i dlatego nie wylądowała w kategorii "Polecam najgoręcej".

Opowieści pielgrzyma

modlitwa serca
autor nieznany

Ta książka jest pięknym uzupełnieniem lektury Filokalii. To książka anonimowego autora, która jest zapisem jego poszukiwań modlitwy serca - modlitwy nieustannej. Podczas swojej wędrówki szuka odosobnienia oraz nowych dróg dotarcia do tejże modlitwy. Lektura bardzo inspirująca, pokazuje jak niewiele jest potrzebne, aby spotkać Boga i nawiązać z Nim głęboką relację. To nie traktaty i wykłady, a prosta modlitwa prowadzi ludzi do Boga!

Twarze Ojców Pustyni

historia chrześcijaństwa, Ojcowie Pustyni
Małgorzata Borkowska

Krótka lektura, ale w sam raz dla osób, które chcą poznać lepiej sylwetki Ojców Pustyni. Pięknie ukazuje, jak wielka różnorodność panowała wśród nich. Są to postacie głównie egipskie, niemniej to zrozumiałe, gdyż to tam się narodził cały ruch monastyczny. Podoba mi się również to, że książka pokazuje szerszy kontekst "tamtych czasów", nie pomija również tych aspektów, które dziś postrzegamy jako negatywne. Tym bardziej polecam, bo choć fascynuje mnie świat wczesnochrześcijański, uważam, że należy go poznawać takim, jaki był.

Również warto

Kolejność ma znaczenie

Mistyka Chrześcijańska

mistyka, modlitwa
Thomas Merton OCSO

Niniejsza książka jest zbiorem wykładów. I jak na wykłady przystało – znajdziemy w niej więc sporo materiału akademickiego. Osobiście wolę czytać książki duchowe w nieco lżejszym stylu, choć z drugiej strony to książka mówiąca o rozwoju mistyki na Zachodzie, a więc ta akademickość przekazu nawet mnie aż tak nie zdziwiła. Zdecydowałam się ją przeczytać, gdyż ciekawiło mnie, czy znajdę wielkie różnice w podejściu do mistyki w porównaniu z tym, co udało mi się dowiedzieć o mistyce chrześcijańskiego Wschodu. I największy kontrast już napisałam – szukanie definicji słownikowych, naukowy rozkład różnych kwestii na czynniki pierwsze – tego raczej nie znajdziemy na Wschodzie 🙂 Niemniej książkę polecam jak najbardziej.

Oczy zasypane piaskiem

reportaż, obecna sytuacja, Izrael, Palestyna, Ziemia Święta
Paweł Smoleński

Dla osób zainteresowanych współczesną sytuacją od strony życia ludzi i tego, jak polityka wpływa na ich życie, reportaże Pawła Smoleńskiego są lekturą obowiązkową. Wyważona relacja, w której nie widać autora, a spotykanych bohaterów i ich życie naznaczone konfliktem. Polecam z całego serca.

Duchowość pustyni

duchowość, mistyka
Thomas Merton OCSO

Ta książka, podobnie jak "Mistyka Chrześcijańska" jest napisana w kluczu akademickim, co dla niektórych czytelników jest zaletą, a dla niektórych wadą. Thomas Merton analizuje różne aspekty symboliki pustyni, która miała tak ogromny wpływ na kształtowanie się monastycyzmu. Książkę jednak polecam również osobom świeckim.

Ikony. Fakty i legendy

ikony
Onasch Konrad , Schnieper Annemarie

W publikacji z całą pewnością jest sporo wiedzy i historii, a także bardzo dużo ilustracji. Książka jest obszerna i można się sporo dowiedzieć na temat symboliki ikon, jak ukształtowała się tradycja ikonograficzna, gdzie można znaleźć słynne ikony. Jeśli jednak kogoś szczególnie interesuje tradycja ikonograficzna Bliskiego Wschodu - Egiptu czy Syrii, niestety w tej książce jest na ten temat niewiele informacji.

Źródło. Opowieści o Ojcach Pustyni

wczesne chrześcijaństwo, monastycyzm, Ojcowie Pustyni
Marzenia Burczycka - Woźniak

Książka jest zbiorem opowieści, które autorka stworzyła na podstawie źródeł o Ojcach Pustyni. Do mnie, niestety, ta forma nie trafiła - była dla mnie czymś pomiędzy stylem narracyjnym a popularnonaukowym. Myślę, że przez to historie nie zapadły mi w pamięć. Być może ta książka jest dla Ciebie, jeśli szukasz krótkiej lektury na temat Ojców Pustyni, w narracyjnej formie.

Ojcowie Pustyni

wczesne chrześcijaństwo, monastycyzm
ks. Ryszard Kurek

Największym atutem tej książki jest przepiękne wydanie – dużo pięknych zdjęć, które „wciągają” w klimat tematyki książki. Książka przedstawia konkretne profile Ojców Pustyni. Z pewnością może być wstępem do tematu, jednak… tylko wstępem 🙂 Ojcowie Pustyni są bowiem fascynujący przede wszystkim ze względu na głębię myśli chrześcijańskiej, którą kształtowali i którą po sobie zostawili. Tymczasem w książce znajdujemy więcej anegdot z ich życia, niż właśnie tej głębi.

W Ojczyźnie Chrystusa

przewodnik, Ziemia Święta, Izrael, Palestyna, śpiewnik,
praca zbiorowa

Przewodnik przydatny dla osób, które pragną mieć ogólne pojęcie o odwiedzanych w Ziemi Świętej miejscach - przedstawiane wyjaśnienia są przystępne. Nie ma w nim jednak bardziej zaawansowanych informacji - to, czy jest to plus czy minus zależy od preferencji czytelnika. Nie wiem również na ile praktyczne jest to, że śpiewnik zajmuje praktycznie połowę publikacji.

Syryjskie Hymny o Maryi

tradycja chrześcijańskiego Wschodu, poezja, Maryja, tradycja syryjska
opracowanie ks. Marek Starowieyski

Bardzo się cieszę, że książka opatrzona jest ciekawym komentarzem. Dzięki temu można się sporo dowiedzieć o świecie i realiach, w których żyli autorzy poematów maryjnych, a dzięki temu zrozumieć pewne niezrozumiałe w poematach kwestie. Książka spełnia również bardzo ważną rolę - buduje świadomość o dorobku chrześcijańskiego Wschodu z pierwszych wieków. Jeśli zaś chodzi o same poematy, bardzo uderzyła mnie w nich pewna tendencja do dłużyzn, przez co nie była to dla mnie porywająca lektura. Mimo wszystko publikacja jest ważna i potrzebna.

Techniki malowania ikon

tradycja chrześcijańskiego Wschodu, ikony
Ramos-Poqui Guillem

Nie planowałam przeczytania tej książki z celem rozpoczęcia przygody z pisaniem ikon, więc pod tym kątem nie potrafię jej ocenić. Chciałam dowiedzieć się więcej o ikonach i ich symbolice i książka ta spełniła ten cel. Niestety niewiele można dowiedzieć się z niej o różnych stylach pisania ikon, szczególnie tych ze świata Bliskiego Wschodu (Syria, Egipt i inne).

Khalil Gibran i jego „Prorok”

współczesne chrześcijaństwo Bliskiego Wschodu, Liban
ks. Marek Starowieyski

To krótka książka, którą można przeczytać w dwa wieczory. Poznamy dzięki niej profil wybitnego współczesnego pisarza libańskiego – Khalila Gibrana, który – co zaskakuje wielu – był chrześcijaninem (ba! był katolikiem, a konkretniej obrządku maronickiego). W jego literaturze prześledzić można motywy chrześcijańskie i to właśnie możemy znaleźć w tej pozycji.

Łąka duchowa. Napisana przez Jana Moschusa

wczesne chrześcijaństwo, Ojcowie Pustyni
Jan Moschos, tłum. Henryk Pietruszczak

Książka jest zbiorem krótkich opowieści o wydarzeniach mających miejsce w środowisku chrześcijan – głównie podczas spotkań z zakonnikami i pustelnikami. Jan Moschos żyłna przełomie VI i VII wieku. Pielgrzymował do wielu klasztorów i część opowieści to wydarzenia, których był świadkiem. Inne są zbiorem legend i anegdot zasłyszanych przez niego – znalazły się w zbiorze. Plusem lektury jest to, że daje trochę powiew tamtych czasów i atmosferę ówczesnych klasztorów. Jej anegdoty były według mnie nieco powierzchowne. Książka skłoniła mnie do refleksji, jak wielki kontrast jest pomiędzy opowieściami o życiu codziennym zakonników, a ich życiem duchowym. Opis tego pierwszego zawsze zblednie i wyda się wręcz nieciekawy w obliczu tego, co po sobie zostawili pod względem duchowym.
Myślę, że największym plusem tej książki jest to, że stała się tłem do powstania relacji z wyprawy po współczesnym świecie chrześcijańskim w książce "Ze Świętej Góry".

Ikony

ikony
Joanna Tomalska

W publikacji znajdziesz krótki wstęp na temat ikon oraz prezentację wybranych ikon z omówieniem. Książka nie porusza tematów przekrojowo (symbolika), ani nie porusza tematu technik. Jeśli jednak szukasz konkretnych przykładów z omówieniem, książka jest dla Ciebie.

Nie polecam

Z ciężkim sercem

Mądrość starożytnych chrześcijan

ks. Edward Staniek
Dawno się tak nie zawiodłam na książce.

Najbardziej w tej książce spodobała mi się okładka i może 3 pierwsze rozdziały oraz sekcja o apokryfach. Potem było tylko gorzej. Co najważniejsze – w książce jest zapis na temat kary śmierci niezgodny z Katechizmem Kościoła Katolickiego. Ponadto treści o kobietach lub skierowane do kobiet świadczą o tym, jakie autor ma o kobietach zdanie. W skrócie: to kobiety prowokują mężczyzn do grzechu nieczystości, a ich miejsce jest w domu. Niech też pamiętają, żeby nie wydawać za dużo pieniędzy męża na zachcianki. Wiele refleksji w książce jest też bardzo niekonkretnych, a finalnie banalnych – nie nadużywać telewizora, nie nadużywać alkoholu. Nie znalazłam głębi, znalazłam za to niesmak. Szkoda, że przed zakupem książki nie poszukałam informacji o autorze w internecie, gdyż gdybym znała wcześniej jego wypowiedzi o papieżu Franciszku i to, jak się z nich później tłumaczył, w ogóle nie kupiłabym tej książki.

Po angielsku

Polecam lekturę osobom znającym j. angielski

Niebawem dostępna będzie po polsku

Blood Brothers

konflikt arabsko-izraelski
ks. Elias Chacour
Książka jest zapisem osobistych wspomnień kapłana grecko-katolickiego w odniesieniu do powstania państwa Izrael oraz skutków, jakie to miało dla społeczności arabskiej mieszkającej w Palestynie.
To książka, którą musisz znać, jeśli interesuje Cię stosunek Kościoła do konfliktu arabsko-izraelskiego! Niebawem ukaże się w języku polskim.

Perfume in the Bible

perfumeria i zapachy Biblii
Charles Sell

Książka jest bardzo dobra i rzetelna. Dzięki niej zdobyłam niezbędną wiedzę, aby wprowadzić wątek zapachowy do mojego debiutanckiego opowiadania "Zapach mirry". Można dowiedzieć się więcej o zapachach, perfumach i olejkach stosowanych w czasach biblijnych, skąd je pozyskiwano, a nawet, jak ówcześni handlarze perfum strzegli swoich tajemnic handlowych!

Przejdź do sklepiku, gdzie możesz kupić polecane przez nas książki